Lên Bắc Yên ăn thắng cố uống rượu hang chú

Bắc Yên là một huyện vùng cao thuộc địa phận tỉnh Sơn La (Tây Bắc). Đồng bào bản địa nơi đây chủ yếu là người dân tộc Mông. Những con người cần cù, chất phác nơi đây trải bao thế hệ vẫn miệt mà gìn giữ những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình. Ấy thế nên đến tận ngày nay Bắc Yên vẫn còn bảo tồn được rất nhiều loại đặc sản quý giá. Bên cạnh chè Tà Xùa, táo Sơn Tra… – những món quà vô giá của thiên nhiên, đồng bào dân tộc Mông còn có những loại đặc sản do chính tay đồng bào làm ra. Đó là thắng cố và rượu hang chú.

Thắng cố, nét đẹp văn hóa ẩm thực Tây Bắc

Thắng cố là món ngon truyền thống trứ danh người đồng bào Mông ở Bắc Yên. Hiểu theo nghĩa tiếng Việt, thắng cố là một món canh được nấu trong chiếc chảo lớn. Ngày trước, thắng cố truyền thống được làm từ thịt ngựa. Nhưng đến nay, thắng cố được biến tấu với nhiều loại nguyên liệu khác như thịt trâu, bò… Lưu giữ trong cái hương vị bí mật, say đắm lòng người ấy là công thức gia truyền của người bản địa. Bên cạnh thịt, nội tạng và tiết của ngựa, thắng cố còn có đến 12 thứ gia vị truyền thống. Bao gồm thảo quả, quế chi, sả, hoa hồi, gừng và những gia vị độc đáo của riêng người dân tộc Mông nơi này. Những bát thắng cố sóng sánh thịt, mỡ, nội tạng tỏa mùi hương sực nức khó có thể kiềm lòng. Cái vị giòn giòn vui tai, vui miệng quyện cùng vị cay nồng của nào ớt nào rau khiến món ăn trở nên hấp dẫn thực khách đến lạ kỳ.

“Tiên tửu” Hang Chú làm say lòng người

Thắng cố có thể ăn cùng với nhiều món khác như bánh ngô nướng, mèn mén… Đặc biệt có thể vừa ăn thắng cố vừa uống rượu. Nhưng ngon nhất phải kể đến loại “tiên tửu” nổi danh nơi đây – rượu hang chú. Người ta đồn rằng loại “tiên tửu” này chỉ cần hương thoảng nhẹ trong gió cũng đủ làm say lòng người. Mùi men thóc ủ cùng cao lương thảo mộc, lên men tự nhiên dậy nồng thơm phưng phức. Dốc một ngụm “tiên tửu” vào bụng chẳng khác nào dốc cả tinh hoa đất trời vào ruột gan. Đặc biệt rượu phải được nấu từ nước suối trong, chưng cách thủy hai lần, khử hết mọi tạp chất. Gạn đục để lấy ra thứ nước trong vắt nhất. Cũng bởi công thức và cách nấu nên rượu hang chú còn được đánh giá cao về dược tính. “Tiên tửu” giúp máu huyết lưu thông, giảm đau nhức, chóng mặt, trừ cảm, phòng lạnh…

Những giọt rượu quý, thơm ngon là sự kết tinh những giá trị mạch nguồn dân tộc, văn hóa dân gian bao đời của đồng bào người Mông.  

Quả thật lên Bắc Yên mà không nếm thử hai loại đặc sản này thì cũng xem như chưa một lần đặt chân đến vùng rẻo cao nơi đây.