Người Tà Xùa nói về cách xao chè

Chẳng biết tự bao giờ, những cây chè cổ thụ đã mọc lừng lững trên rừng núi, cạnh các bản làng của người Mông trên bản Tà Xùa. Những cây chè bén rễ, gắn bó với người dân nơi đây hàng trăm năm qua. Cứ độ tháng 4, tháng 5, tháng 6 khi chè shan tuyết cho nhiều búp nhất. Bà con lại vác gùi đi hái, để tối về sao chè bằng tay.

Sao chè bằng tay chính là nét độc đáo khác lạ của chè Tà Xùa. Đây là công việc vất vả, đòi hỏi kinh nghiệm dày dặn và sự kiên nhẫn, chịu khó. Chủ yếu, nó thường được người phụ nữ thực hiện.

Thông thường , chè được người dân thu hái trước 10 giờ sáng và khoảng từ 4 – 5 giờ chiều và đưa về sao ngay trong buổi tối. Anh Mùa A Chu ở bản Bẹ cho hay, chè phải sao trong ngày thì nó mới thơm ngon, giữ được cái vị nguyên thủy của nó.

Những búp chè được sao trên bếp lửa bằng chảo gang. Người dân dùng chính đôi tay của mình để đảo chè, thử nhiệt. Bởi vì theo họ chỉ như vậy mới có thể cảm nhận được đúng độ lửa, để cho ra mẻ chè thơm ngon. Mỗi mẻ chè, sao thủ công mất khoảng từ 1 đến 2 tiếng đồng hồ. Cho đến khi búp chè non mềm như sợi bún thì chuyển qua công đoạn vò trà. Cứ lặp lại hai công đoạn trên, sao rồi vò, vò rồi lại sao cho đến khi lá trà thật khô, săn chắc lại lại là được.

Cứ khoảng 3,5 – 5 kg chè tươi thì cho ra được 1 kg chè khô. Lá trà sau khi sao xong có màu trắng hơi xanh. Vẫn giữ nguyên được lớp lông mao màu trắng bao bên ngoài lá. Cánh trà to và xốp. Khi pha, nước trà sóng sánh màu vàng ươm. Mang vị đắng chát nơi đầu lưỡi, sau đó ngọt dần. Uống trà Shan tuyết được ví như ăn mía từ ngọn. Càng uống càng thơm ngon, càng uống càng ngọt đượm dần qua mỗi lần nước. Uống một chén trà shan tuyết, lẫn trong hương thơm của lá trà, người ta còn thấy phảng phất đâu đây hương khói bếp, hương của núi rừng đại ngàn hàng trăm năm quyện lại. Nghe thấy bài ca thiên nhiên thuần hậu, bài ca năm tháng của những gốc trà khi đón gió.

Nếu một lần được lên Tà Xùa, hãy dừng chân ghé lại xem cách người dân sao chè. Tự mình hái chè, tự mình sao chè, tự mình chiêm nghiệm, tự mình cảm nhận, bạn sẽ càng thêm quý giá những chén chè thơm vẫn nhấp miệng hằng ngày.